In Turkije hebben veel mensen een tweede nacht met vrieskou doorgebracht door in hun auto of op straat onder dekens te slapen, bang om terug te gaan naar gebouwen die door de beving van maandag met 7,8 magnitude - de dodelijkste beving van het land sinds 1999 - aan het wankelen zijn gebracht.

"Waar zijn de tenten, waar zijn de voedseltrucks?" zei Melek, 64, in de zuidelijke stad Antakya, en ze voegde eraan toe dat ze geen reddingsteams had gezien.

"We hebben hier geen voedseldistributie gezien, in tegenstelling tot eerdere rampen in ons land. We hebben de aardbeving overleefd, maar we zullen hier sterven door honger of kou."

Nu de omvang van de ramp steeds duidelijker wordt, zal het dodental - nu 6.234 in Turkije - waarschijnlijk blijven stijgen.

In buurland Syrië, dat al verwoest is door 11 jaar oorlog, is het dodental vannacht opgelopen tot meer dan 2.500, volgens de Syrische regering en een reddingsdienst die opereert in het door rebellen beheerste noordwesten.

De Turkse president Tayyip Erdogan heeft in 10 provincies de noodtoestand uitgeroepen. Maar inwoners van verschillende beschadigde Turkse steden hebben hun woede en wanhoop geuit over de volgens hen trage en ontoereikende reactie van de autoriteiten.

De eerste beving deed zich voor net na 4 uur 's nachts op maandag, in het holst van de winter, waardoor de slapende bevolking weinig kans kreeg om te reageren.

Erdogan, die in mei voor verkiezingen staat, zal woensdag naar verwachting enkele van de getroffen gebieden bezoeken.

Volgens de Turkse autoriteiten zijn ongeveer 13,5 miljoen mensen getroffen in een gebied van ongeveer 450 km (280 mijl) van Adana in het westen tot Diyarbakir in het oosten - breder dan het gebied tussen Boston en Philadelphia, of Amsterdam en Parijs.

ONDER HET PUIN

De beving, uren later gevolgd door een tweede, bijna even krachtige beving, deed duizenden gebouwen, waaronder ziekenhuizen, scholen en flatgebouwen, omvallen, verwondde tienduizenden mensen en maakte talloze mensen dakloos in Turkije en Noord-Syrië.

Reddingswerkers hebben moeite om enkele van de zwaarst getroffen gebieden te bereiken, tegengehouden door verwoeste wegen, slecht weer en een gebrek aan middelen en zwaar materieel. Sommige gebieden zitten zonder brandstof en elektriciteit.

Hulpverleners toonden zich vooral bezorgd over de situatie in Syrië, waar de humanitaire nood al groter is dan ooit sinds het uitbreken van het conflict dat het land in tweeën heeft gedeeld en de hulpverlening bemoeilijkt.

Het hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie heeft gezegd dat de reddingswerkzaamheden een race tegen de klok zijn, waarbij de kans om overlevenden te vinden met de minuut en het uur afneemt.

In Syrië zei een reddingsdienst die opereert in het door opstandelingen beheerste noordwesten dat het aantal doden is gestegen tot meer dan 1.280 en dat er meer dan 2.600 gewonden zijn.

"Het aantal zal naar verwachting aanzienlijk stijgen door de aanwezigheid van honderden gezinnen onder het puin, meer dan 50 uur na de aardbeving," zei de reddingsdienst op Twitter.

Vannacht zei de Syrische minister van Volksgezondheid dat het aantal doden in de door de regering gecontroleerde gebieden was gestegen tot 1.250, meldde het door de staat gerunde nieuwskanaal al-Ikhbariya op zijn Telegram-feed. Het aantal gewonden bedroeg 2.054, zei hij.

De dodelijkste aardbeving in Turkije sinds een generatie heeft Erdogan voor een enorme reddings- en wederopbouwuitdaging gesteld, die de aanloop naar de verkiezingen in mei, die al de zwaarste van zijn twee decennia aan de macht zijn, zal overschaduwen.

De stemming, die volgens de peilingen van voor de aardbeving te nipt was, zal bepalen hoe Turkije wordt bestuurd, welke richting zijn economie uitgaat en welke rol de regionale macht en NAVO-lid kan spelen om het conflict in Oekraïne en het Midden-Oosten te verlichten.