"Als dit niet lukt, ga ik niet terug naar de luchtvaartsector," zegt de 41-jarige onomwonden. "Sommige diensten begonnen om 4 uur 's ochtends en andere eindigden om middernacht. Het kan uitputtend zijn."

Djeffal is een voorproefje van waar luchthavens en luchtvaartmaatschappijen in heel Europa mee te maken hebben nu ze duizenden mensen in dienst moeten nemen om aan de weer oplevende vraag te voldoen, die "wraakreizen" wordt genoemd omdat mensen proberen om de vakanties in te halen die ze tijdens de pandemie zijn kwijtgeraakt.

Luchthavens in Duitsland, Frankrijk, Spanje en Nederland hebben geprobeerd om extraatjes aan te bieden, zoals loonsverhogingen en bonussen voor werknemers die een vriend doorverwijzen.

Toonaangevende exploitanten hebben al duizenden vacatures in heel Europa aangegeven. Maar de sector zegt dat de Europese luchtvaart als geheel 600.000 banen heeft verloren sinds het begin van de pandemie.

Toch kan de aanwervingsaanval niet snel genoeg komen om het risico van geannuleerde vluchten en lange wachttijden voor reizigers, zelfs na de zomerpiek, weg te nemen, zeggen analisten en ambtenaren uit de sector.

De zomer waarin vliegreizen weer normaal zouden moeten worden na een pandemievacuüm van twee jaar, dreigt de zomer te worden waarin het model van grote aantallen goedkope vliegreizen ineenstortte - tenminste in de uitgestrekte geïntegreerde markt van Europa.

Arbeidstekorten en stakingen hebben dit voorjaar al voor verstoringen gezorgd in Londen, Amsterdam, Parijs, Rome en Frankfurt.

Luchtvaartmaatschappijen zoals de low-cost gigant easyJet annuleren honderden zomervluchten en er zijn nieuwe stakingen op komst in België, Spanje, Frankrijk en Scandinavië.

Als de leiders van de sector deze week naar een top in Qatar gaan, zal een belangrijk thema zijn wie de verantwoordelijkheid draagt voor de chaos tussen luchtvaartmaatschappijen, luchthavens en regeringen.

"Er wordt veel met modder gegooid, maar alle partijen hebben schuld aan het feit dat ze de opleving van de vraag niet aankunnen," zegt James Halstead, managing partner bij adviesbureau Aviation Strategy.

Volgens de Air Transport Action Group, die de sector vertegenwoordigt, heeft de luchtvaartsector wereldwijd 2,3 miljoen banen verloren tijdens de pandemie, waarbij grondafhandeling en beveiliging het zwaarst getroffen zijn.

Veel werknemers keren maar langzaam terug, omdat ze gelokt worden door de 'gig'-economie of ervoor kiezen om vervroegd met pensioen te gaan.

"Ze hebben nu duidelijk alternatieven en kunnen van baan veranderen," zei Rico Luman, senior econoom bij ING.

Hoewel hij verwacht dat de reisdruk na de zomer zal afnemen, zegt hij dat er tekorten kunnen blijven bestaan omdat oudere werknemers wegblijven en er minder jongere werknemers bereid zijn om hen te vervangen.

"Zelfs als er een recessie komt, zal de arbeidsmarkt in ieder geval dit jaar krap blijven," zei hij.

LAGE MORAAL

Een belangrijke factor die de aanwerving vertraagt, is de tijd die nieuwe werknemers nodig hebben om een veiligheidsmachtiging te krijgen, in Frankrijk tot wel vijf maanden voor de meest gevoelige banen, volgens de vakbond CFDT.

Marie Marivel, 56, werkt als beveiligingsmedewerker die bagage controleert op CDG voor ongeveer 2100 euro (2200 dollar) per maand na belastingen.

Ze zegt dat de tekorten ertoe hebben geleid dat het personeel overwerkt is. Gestrande passagiers zijn agressief geworden. Het moreel is laag.

"We hebben jonge mensen die komen en na een dag weer vertrekken," zegt ze. "Ze vertellen ons dat we kassiersloon verdienen voor een baan met zoveel verantwoordelijkheid."

Na veel verstoringen in mei is de situatie in Frankrijk zich aan het stabiliseren, zegt Anne Rigail, chief executive van de Franse tak van Air France-KLM.

Toch moeten de Parijse luchthavens Charles de Gaulle en Orly, waar een vakbond heeft opgeroepen tot een staking op 2 juli, volgens de maatschappij nog in totaal 4.000 vacatures vervullen.

En in Nederland, waar de werkloosheid met 3,3% veel lager ligt, zijn de openstaande vacatures recordhoog en heeft KLM's hub Schiphol te maken gehad met honderden geannuleerde vluchten en lange wachtrijen.

Schiphol heeft nu een zomerbonus van 5,25 euro per uur gegeven aan 15.000 werknemers in de beveiliging, bagageafhandeling, transport en schoonmaak - een verhoging van 50% voor mensen met een minimumloon.

"Dat is natuurlijk enorm, maar het is nog steeds niet genoeg," zei Joost van Doesburg van vakbond FNV.

"Laten we eerlijk zijn, de afgelopen zes weken waren niet echt een reclame om op de luchthaven te komen werken."

Schiphol en het Londense Gatwick onthulden vorige week plannen om de capaciteit tijdens de zomer te beperken, waardoor meer annuleringen nodig zijn terwijl luchtvaartmaatschappijen, luchthavens en politici over de crisis kibbelen.

SCHULDSPEL

Luis Felipe de Oliveira, hoofd van de wereldwijde vereniging van luchthavens ACI, zei tegen Reuters dat luchthavens onterecht de schuld krijgen en dat luchtvaartmaatschappijen harder moeten werken om de wachtrijen en stijgende kosten aan te pakken.

Willie Walsh, hoofd van de International Air Transport Association, de wereldwijde brancheorganisatie van luchtvaartmaatschappijen die in Qatar bijeenkomt, heeft de geruchten over een ineenstorting van het luchtverkeer afgedaan als "hysterie".

Walsh wijt op zijn beurt een deel van de verstoring aan de acties van "idiote politici" op plaatsen zoals Groot-Brittannië, waar frequente wijzigingen in het COVID-beleid het aannemen van personeel ontmoedigde.

De IATA-vergadering van 19-21 juni zal naar verwachting blijk geven van relatief optimisme over de groei, getemperd door zorgen over de inflatie.

Dergelijke bijeenkomsten hebben de sector jarenlang afgeschilderd als het positieve gezicht van de globalisering, die mensen en goederen met elkaar verbindt tegen steeds scherpere tarieven.

Maar de Europese arbeidscrisis heeft haar kwetsbaarheid voor een kwetsbare beroepsbevolking blootgelegd, waarbij de daaruit voortvloeiende kostenstijging de tarieven waarschijnlijk zal opdrijven en de druk om te herstructureren zal doen toenemen.

In Duitsland zeggen werkgevers bijvoorbeeld dat veel grondpersoneel zich heeft aangesloten bij online retailers zoals Amazon.

"Het is comfortabeler om een haardroger of een computer in een doos te verpakken dan met een koffer van 50 pond in de romp van een vliegtuig te kruipen", zegt Thomas Richter, hoofd van de Duitse werkgeversorganisatie voor grondafhandeling ABL.

Analisten zeggen dat de krapte op de arbeidsmarkt de kosten na de zomer kan doen stijgen, maar het is nog te vroeg om te zeggen of de sector afstand moet nemen van het pre-pandemische model van steeds grotere volumes en kostenbesparingen, dat nieuwe routes genereerde en de tarieven laag hield.

Voor sommige vertrekkende werknemers is de hete zomer in Europa echter een waarschuwing voor zowel passagiers als bazen.

"Persoonlijk denk ik dat het zeer goedkope vliegen... ik weet gewoon niet hoe ze dat kunnen volhouden," zei een voormalig cabinebemanningslid van British Airways, 58, die ontslag heeft genomen.