Gedurende meer dan vier eeuwen werden minstens 12,5 miljoen Afrikanen ontvoerd, onder dwang over lange afstanden vervoerd door voornamelijk Europese schepen en kooplieden, en als slaven verkocht.
Degenen die de reis overleefden, werkten uiteindelijk op plantages in Amerika, voornamelijk in Brazilië en het Caribisch gebied, terwijl anderen van hun arbeid profiteerden.
Portugal verhandelde bijna 6 miljoen Afrikanen, meer dan enig ander Europees land, maar heeft tot nu toe verzuimd om de confrontatie met zijn verleden aan te gaan en er wordt op scholen weinig onderwezen over zijn rol in de trans-Atlantische slavernij.
In plaats daarvan wordt het koloniale tijdperk van Portugal, waarin landen als Angola, Mozambique, Brazilië, Kaapverdië en Oost-Timor en delen van India onder Portugees bewind stonden, vaak gezien als een bron van trots.
In een toespraak op een evenement met buitenlandse correspondenten laat op dinsdag, zei Rebelo de Sousa dat Portugal "de volledige verantwoordelijkheid op zich neemt" voor de misstanden uit het verleden en dat die misdaden, waaronder koloniale slachtpartijen, "kosten" met zich meebrachten.
"We moeten de kosten betalen," zei hij. "Zijn er daden die niet bestraft zijn en zijn de verantwoordelijken niet gearresteerd? Zijn er goederen die geplunderd en niet teruggegeven zijn? Laten we kijken hoe we dit kunnen herstellen."
Het idee van herstelbetalingen of andere genoegdoeningen voor trans-Atlantische slavernij heeft wereldwijd aan kracht gewonnen, inclusief pogingen om een speciaal tribunaal voor deze kwestie op te richten.
Activisten hebben gezegd dat herstelbetalingen en overheidsbeleid om ongelijkheid veroorzaakt door het verleden van Portugal te bestrijden, inclusief systemisch racisme, essentieel zijn.
Rebelo de Sousa zei vorig jaar dat Portugal zich moest verontschuldigen voor de trans-Atlantische slavernij en het kolonialisme, maar kwam niet met een volledige verontschuldiging. Hij zei dinsdag dat het erkennen van het verleden en het nemen van verantwoordelijkheid ervoor belangrijker was dan het aanbieden van excuses.
"Excuses aanbieden is het makkelijke deel," zei hij.
