"Ons vermogen tot sociale betrekkingen wordt zwaar op de proef gesteld; er is een groeiende tendens om ons terug te trekken, om alles alleen te doen, om geen moeite meer te doen om anderen te ontmoeten en samen dingen te doen," zei hij vanaf het centrale balkon van de Sint-Pietersbasiliek op een natte en winderige Kerstmis in Rome.

"Ook op internationaal vlak bestaat het gevaar dat wij de dialoog uit de weg gaan, het gevaar dat deze complexe crisis ertoe leidt dat wij kortere wegen inslaan in plaats van de langere wegen van de dialoog te bewandelen. Maar alleen die wegen kunnen leiden tot de oplossing van conflicten en tot blijvende voordelen voor allen," zei hij.