Het Amerikaanse Ministerie van Justitie zal Boeing strafrechtelijk aanklagen wegens fraude met twee fatale vliegtuigongelukken en de vliegtuigbouwer vragen schuld te bekennen of een rechtszaak aan te spannen, zeiden mensen die bekend zijn met de zaak op zondag. Boeing heeft tot het einde van de week de tijd om te reageren op een aanbod voor een pleidooi van het ministerie van Justitie, aldus de bronnen. Zo'n overeenkomst zou het bedrijf in staat stellen om aan een rechtszaak met federale aanklagers te ontsnappen. Maar het zou de pogingen van het bedrijf om de crisis te boven te komen, die veroorzaakt is door de klap van het paneel halverwege de vlucht op 5 januari op een vlucht van Alaska Airlines, nog steeds kunnen bemoeilijken. De voorgestelde deal volgt op een bevinding van het ministerie van Justitie in mei dat Boeing een overeenkomst uit 2021 heeft geschonden die het bedrijf had beschermd tegen vervolging wegens fatale crashes in 2018 en 2019 waarbij 346 mensen om het leven kwamen.

WAT WAS DE OORSPRONKELIJKE OVEREENKOMST?

Het ministerie van Justitie stemde er in 2021 mee in om Boeing niet te vervolgen en uiteindelijk een rechter te vragen om een aanklacht wegens samenzwering om de Amerikaanse Federal Aviation Administration (FAA) te bedriegen te verwerpen, zolang het bedrijf zich gedurende een periode van drie jaar aan de voorwaarden van de overeenkomst zou houden.

Boeing stemde ermee in om de nalevingspraktijken te herzien om overtreding van de Amerikaanse fraudewetten te voorkomen en regelmatig rapporten in te dienen. Maar de noodsituatie tijdens de vlucht in januari vond plaats twee dagen voordat de overeenkomst afliep.

De vliegtuigbouwer heeft de aanklagers verteld dat hij het niet eens is met hun bevindingen en heeft gezegd dat hij "de voorwaarden van de schikking heeft nageleefd".

WAT GEBEURT ER NU?

Functionarissen van DOJ zijn van plan om Boeing tot het einde van de week de tijd te geven om te reageren op het aanbod, dat ze als niet-onderhandelbaar zullen presenteren, zo meldt Reuters. Mocht Boeing weigeren, dan zijn de aanklagers van plan om het bedrijf voor de rechter te brengen.

Een rechtszaak zou voor beide partijen risico's met zich meebrengen.

De aanklagers zouden moeten bewijzen dat de vliegtuigbouwer heeft samengespannen om de FAA te bedriegen met betrekking tot het vluchtsysteem, nadat een jury in 2022 een Boeing-piloot had vrijgesproken van gerelateerde aanklachten.

Toch is het onwaarschijnlijk dat bedrijven een rechtszaak riskeren, enerzijds omdat een veroordeling dreigt te resulteren in zwaardere straffen en anderzijds omdat lange gerechtelijke procedures de onzekerheid rond de zaak voor Boeing-beleggers, -leveranciers en -werknemers zouden kunnen verlengen.

WAT GEBEURT ER ALS BOEING SCHULDIG PLEIT? Volgens juridische experts is dit misschien wel het meest riskante aspect van de voorwaarden van de deal voor Boeing. Een veroordeling voor een misdrijf zou het vermogen van Boeing kunnen verstoren om overheidscontracten af te sluiten, zoals die met het Amerikaanse leger, die een aanzienlijk deel van de inkomsten van het bedrijf uitmaken.

"In de wereld van overheidscontracten kan een aanklacht of vaststelling van strafrechtelijke aansprakelijkheid een aanzienlijke impact hebben op een bedrijf," zei Franklin Turner, een advocaat bij McCarter & English die gespecialiseerd is in overheidscontracten.

Boeing zou ontheffingen kunnen vragen aan overheidsdepartementen en -instanties om met hen te kunnen blijven contracteren. Enkele eerdere schikkingen van het Ministerie van Justitie hebben details gegeven over hoe ambtenaren deze kwestie moeten aanpakken. Het blijft onduidelijk in hoeverre de voorgestelde pleidooiovereenkomst met Boeing dat doet.

Als het pleidooi er niet op ingaat, moeten overheidsfunctionarissen bij elk ministerie of agentschap beslissen of Boeing, als veroordeelde misdadiger, recht heeft op een ontheffing, aldus Vikramaditya Khanna, een professor in de rechten aan de Universiteit van Michigan.

ZOUDEN ER FINANCIËLE SANCTIES VOLGEN VOOR BOEING?

De voorgestelde overeenkomst omvat een financiële boete van $487,2 miljoen, waarvan Boeing ongeveer de helft zou moeten betalen omdat de overheid het bedrijf zou crediteren voor eerdere boetes.

Boeing zal waarschijnlijk gedwongen worden om restitutie te betalen, een bedrag dat door een rechter zal worden bepaald. Het bedrijf betaalde in 2021 al $2,5 miljard aan boetes en restitutie in verband met de oorspronkelijke aanklacht wegens samenzwering, waaronder een strafrechtelijke boete en compensatie voor klanten en familieleden van slachtoffers van de crash.

Het pleidooi houdt ook in dat Boeing drie jaar voorwaardelijk krijgt en dat het bestuur van Boeing een ontmoeting moet hebben met familieleden van slachtoffers, meldde Reuters.

ALS ER EEN FEDERALE TOEZICHTHOUDER WORDT AANGESTELD, WIE ZOU DAT DAN ZIJN EN HOE WORDT DAT BEPAALD?

De voorgestelde pleidooi deal omvat de aanstelling van een onafhankelijke toezichthouder om drie jaar lang de veiligheids- en nalevingspraktijken van Boeing te controleren. Het ministerie van Justitie heeft onder president Joe Biden het gebruik van bedrijfsmonitors hernieuwd in haar overeenkomsten met bedrijven om beschuldigingen van wangedrag op te lossen. Deze praktijk was onder de vorige regering uit de gratie geraakt.

Bedrijven verzetten zich meestal tegen deze voorwaarden. De externe bedrijven, die geselecteerd worden door het DOJ, fungeren als ogen en oren van de overheid. Het bedrijf betaalt de rekening.

TOEKOMSTIGE RISICO'S

Het pleidooi biedt geen oplossing of immuniteit voor ander gedrag van het bedrijf, inclusief het incident van 5 januari.