Het is min 6 graden Celsius in Arctisch Noorwegen en zo'n 30 inheemse Sami herders hebben 1.500 rendieren verzameld in een kraal om te sorteren wie welk dier bezit nadat de kuddes zich vermengden tijdens het grazen op het Finnmark plateau.

Het is ook een gelegenheid om hun grote zorg te bespreken: een geplande 54 km lange elektriciteitsleiding die de grootste fabriek voor vloeibaar aardgas in West-Europa van stroom moet voorzien.

De leiding zal worden aangelegd op weilanden die de herders in de zomer gebruiken, in kustgebieden waar steden, hutten, wegen, bestaande elektriciteitsleidingen en andere infrastructuur volgens hen al inbreuk hebben gemaakt op het land dat zij gebruiken.

"We kunnen het ons niet veroorloven om nog meer zomerweiden te verliezen," zei Nils Mathis Sara, wiens kudde tussen mei en oktober graast in het gebied waar de leiding deze zomer aangelegd moet worden.

"We hebben niets anders om weg te geven," zei hij terwijl hij naar de kraal in Jergul reed, vlakbij de winterweide op het plateau, zo'n 1.700 km van de hoofdstad Oslo.

Terwijl de temperatuur stijgt van de huidige 6 C (21 graden Fahrenheit), treffen ze voorbereidingen om te verhuizen naar de zomerweide, 250 km (150 mijl) verderop in de buurt van de stad Hammerfest.

(Klik voor het foto-essay op https://reut.rs/3TXUlga)

De elektriciteitsleiding zal Noorwegen helpen om zijn CO2-uitstoot te verminderen. De regering heeft zich ertoe verbonden om de uitstoot van het land tegen 2030 met 55% te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990.

Met de elektrificatie zou Hammerfest LNG hernieuwbare energie van het net gebruiken - het grootste deel van de elektriciteitsproductie in Noorwegen komt van waterkracht - in plaats van gas om de vijf turbines te laten draaien.

De Equinor-fabriek is de op één na grootste emissiebron van het land en genereert zo'n 850.000 ton CO2 per jaar, oftewel 2% van de jaarlijkse uitstoot van Noorwegen.

De centrale exporteert genoeg gas om het verbruik van naar schatting 6,5 miljoen huishoudens te dekken, voornamelijk in Europa. De elektrificatie zou helpen om de productielevensduur van het veld te verlengen en meer gas naar de markten te exporteren.

Het conflict illustreert de moeilijke keuzes die landen moeten maken om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de toekomstige groei van energie te voorzien.

SCHONE ENERGIE

Na verloop van tijd moet Hammerfest LNG stroom gaan gebruiken van windmolenparken op land die de autoriteiten willen bouwen om de stroomvoorziening van Finnmark als geheel te verbeteren, en Hammerfest LNG in het bijzonder, de toekomstige grootste stroomgebruiker in de regio.

Ze moeten ook op zomerweiden voor rendieren worden gebouwd.

"Het is idioot dat we de natuur gaan vernietigen voor het klimaat," zei Johan Isak Eira, een rendierhoeder uit een district waar één zo'n windmolenpark wordt verwacht.

De regering is het daar niet mee eens.

"We moeten nieuwe banen creëren, meer economische activiteit mogelijk maken. Toekomstige banen zijn afhankelijk van schone energie, niet van dieselgeneratoren," zei onderminister Elisabeth Saether van Energie.

"Voor deze regering is het geen optie om categorisch 'nee' te zeggen tegen nieuwe stroom en nieuwe hoogspanningslijnen in rendierhoedende gebieden."

Ze zei dat de Skaidi-Hammerfest hoogspanningslijn een impact zou hebben op het hoeden, maar dat de activiteit zou kunnen plaatsvinden in overeenstemming met artikel 27 van een internationaal verdrag uit 1966 dat het recht van inheemse minderheden beschermt om van hun eigen cultuur te genieten.

In een baanbrekende uitspraak in 2021 zei het Hooggerechtshof van Noorwegen dat dit recht geschonden werd door de bouw van twee windmolenparken aan land in centraal Noorwegen, wat leidde tot protesten van Sami-groepen, groene activisten en Greta Thunberg. De windmolenparken bleven, maar de herders kregen compensatie en de belofte van land.

"Dit is niet zo'n grote belemmering dat de herders hun cultuur niet kunnen uitoefenen," zei Saether.

KLIMAATVERANDERING

Rendierhouders zijn het hier niet mee eens. Sara's rendierdistrictgroep, die ongeveer 100 herders telt, is van plan juridische stappen te ondernemen om de aanleg van de lijn tegen te houden. De herders zeggen dat de impact van de elektriciteitsleidingen het natuurlijke gedrag van de dieren zal verstoren.

"Rendieren mijden het gebied waar hoogspanningslijnen worden aangelegd. Je kunt ze eronderdoor laten lopen, maar ze zullen er niet blijven," zei herder Eira. "De structuren maken ze bang en ze houden niet van het geluid dat ze maken."

Vrouwelijke rendieren kalveren op zomerweiden en de jongen eten gras om genoeg gewicht op te bouwen om te overleven op korstmossen op winterweiden, wanneer de temperatuur kan dalen tot min 40 C (min 40 F).

Herders staan op verschillende fronten onder druk, onder andere door de klimaatverandering. Ze moeten nu het voer van de dieren aanvullen, omdat er door het mildere weer ijslagen ontstaan van regenbuien die vervolgens bevriezen - wat betekent dat de rendieren niet altijd met hun hoeven naar de korstmossen kunnen graven.

Statnett, de netbeheerder en bouwer van de hoogspanningslijn, zei dat het "een duurzaam project zou opleveren dat zorg draagt voor zowel mens als natuur" en zei dat de hoogspanningslijnen bij ingebruikname slechts "in beperkte mate" van invloed waren op de rendieren.

Equinor, de operator van Hammerfest LNG, zegt begrip te hebben voor "de onzekerheid" waarmee de herders worden geconfronteerd.

"Er kunnen dilemma's ontstaan wanneer we energie-infrastructuur ontwikkelen in de buurt van rendierhoeders," zei Kjetil Myklebust, het hoofd van het project bij Equinor.

"Toch hebben we er vertrouwen in dat het mogelijk is om het elektriciteitsnet in de regio in goed overleg met de betrokken partijen te ontwikkelen."

Op het land waar Equinor verantwoordelijk voor is, dicht bij de centrale, zal het een stroomkabel aanleggen in een tunnel onder Hammerfest, in plaats van bovengronds, zodat het geen invloed heeft op de zomerweiden daar.

Meer in het algemeen zeggen de herders dat de maatschappij haar consumptie moet verminderen of alternatieven moet vinden om de uitstoot te verminderen, zoals het afvangen van koolstof, wat de regering als te duur van de hand wees.

"Wat ik niet snap aan de energietransitie is dat we daarvoor de natuur moeten vernietigen," zei Sara. "Voor mij is dat niet logisch." ($1 = 10,6091 Noorse kronen)