WAT IS HONGERSNOOD EN WIE ROEPT HET UIT?
Een hongersnood wordt beoordeeld door de Integrated Food Security Phase Classification (IPC). Dit is een initiatief van meer dan een dozijn VN-agentschappen, regionale organen en hulpgroepen.
Om een hongersnood uit te roepen, moet minstens 20% van de bevolking lijden onder extreme voedseltekorten, waarbij één op de drie kinderen acuut ondervoed is en twee mensen op elke 10.000 dagelijks sterven van de honger of door ondervoeding en ziekte.
In de afgelopen 13 jaar is er twee keer een hongersnood uitgeroepen: in Somalië in 2011 en in delen van Zuid-Soedan in 2017.
WAT IS DE HUIDIGE BEOORDELING IN GAZA?
Eind december zei het IPC dat de situatie in Gaza de drempel van 20% al had overschreden.
Het zei dat de resterende twee drempels - het aantal kinderen dat acuut ondervoed is en het aantal mensen dat dagelijks sterft van de honger of door ondervoeding en ziekte - "ook op een bepaald moment overschreden kunnen worden" in de komende maanden.
"Er bestaat een risico op hongersnood in de projectieperiode tot mei 2024 als de huidige situatie aanhoudt of verslechtert", aldus het rapport.
De Verenigde Naties zeiden in februari dat meer dan een kwart van de 2,3 miljoen mensen in Gaza "naar schatting te maken heeft met catastrofale ontberingen en hongersnood". Ze zeiden dat zonder actie op grote schaal hongersnood "bijna onvermijdelijk" zou kunnen zijn.
Het IPC komt half maart met een nieuwe analyse van de situatie in Gaza.
WAT BETEKENT HET OM HONGERSNOOD UIT TE ROEPEN?
Hoewel een verklaring van hongersnood geen formele reactie teweegbrengt, kan het wel helpen om wereldwijd de aandacht te richten op hoe te helpen. Maar zoals het V.N. Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden heeft gezegd: "Als een hongersnood eenmaal is uitgeroepen, is het voor te veel mensen te laat."
WIE IS VERANTWOORDELIJK VOOR HET WELZIJN VAN GAZA?
De Verenigde Naties beschouwen Israël als de bezettingsmacht in Gaza en zeggen dat het Israëlische leger de verantwoordelijkheid heeft om humanitaire operaties binnen de enclave mogelijk te maken.
Onder de Conventies van Genève van 1949 over het oorlogsrecht: "De bezettende macht heeft de plicht om, voor zover de middelen die tot haar beschikking staan dat toelaten, te zorgen voor de voedsel- en medische bevoorrading van de bevolking."
WAT ZEGT ISRAËL?
Israël veroverde de Westelijke Jordaanoever, Gaza en Oost-Jeruzalem in een oorlog in 1967. Dit zijn gebieden van historisch Palestina waar de Palestijnen een staat willen. Israël trok zich in 2005 terug uit Gaza en Hamas won verkiezingen in 2006. Maar Israël controleert, samen met buurland Egypte, nog steeds de grenzen van de enclave.
Israëlische leiders hebben lang beweerd dat Gaza en de Westelijke Jordaanoever niet formeel bezet zijn, omdat ze tijdens de oorlog van 1967 veroverd werden op Jordanië en Egypte en niet op een soeverein Palestina. Israël benadrukt ook de historische en Bijbelse banden van het Joodse volk met het land.
WAAROM IS DE HUMANITAIRE SITUATIE IN GAZA ZO NIJPEND?
De oorlog in Gaza begon toen Hamas-strijders Israël aanvielen op 7 oktober, waarbij volgens Israëlische berekeningen ongeveer 1.200 mensen omkwamen en 253 gijzelaars werden genomen. Israël vergeldde door aanvankelijk een "totale belegering" van Gaza op te leggen en een lucht- en grondaanval uit te voeren die sindsdien ongeveer 30.000 Palestijnen het leven heeft gekost, zeggen gezondheidsautoriteiten in de door Hamas bestuurde enclave.
Hulp kan momenteel in het zuiden van Gaza worden geleverd via de grensovergang Rafah vanuit Egypte en de grensovergang Kerem Shalom vanuit Israël.
De V.N. Palestijnse vluchtelingenorganisatie UNRWA heeft gezegd dat in februari gemiddeld bijna 97 vrachtwagens per dag Gaza konden binnenkomen, vergeleken met ongeveer 150 vrachtwagens per dag in januari - ver onder het doel van 500 vrachtwagens per dag.
De Verenigde Naties hebben de toegang tot de hulp beschreven als "onvoorspelbaar en ontoereikend" en geven de schuld aan militaire operaties, onveiligheid en uitgebreide beperkingen op de levering van essentiële goederen.
De V.N. noemt met name: sluiting van grensovergangen, ernstige bewegingsbeperkingen, toegangsweigeringen, lastige doorlichtingsprocedures, veiligheidsrisico's, incidenten door wanhopige burgers, ineenstorting van de openbare orde en beperkingen op communicatie en beschermende uitrusting.
Israël heeft gezegd dat het zich inzet om de humanitaire situatie in Gaza te verbeteren en dat er geen limiet is aan de hulp voor burgers. Israël heeft de Verenigde Naties de schuld gegeven van eventuele leveringsproblemen en gezegd dat beperkingen van de hoeveelheid en het tempo van de hulp afhankelijk zijn van de capaciteit van de VN en andere organisaties.
