De oorlog heeft tientallen jaren Europees veiligheidsbeleid op zijn kop gezet, nergens meer dan in Finland, dat een lange landsgrens met Rusland deelt en vorige maand een aanvraag indiende om lid van de NAVO te worden, ondanks waarschuwingen van het Kremlin voor "ernstige militaire en politieke gevolgen".

Wat het Finse NAVO-lidmaatschap voor Aland zou kunnen betekenen, moet nog duidelijk worden, maar de burgers op de Zweeds sprekende eilanden maken zich zorgen dat hun gekoesterde autonomie ten opzichte van Finland in gevaar zou kunnen komen. Vorig jaar vierde de archipel de honderdste verjaardag van het internationale verdrag dat haar zelfbestuur verleende en er een gedemilitariseerde, politiek neutrale zone van maakte.

Maar nu de spanningen met Rusland in het Oostzeegebied de pan uit rijzen, vragen sommige Finnen zich af of het wel zo verstandig is om de eilanden, die strategisch tussen Finland en Zweden liggen, onverdedigd te laten, en beweren zij dat de bijzondere status van de archipel wel eens achterhaald zou kunnen zijn.

"Het is onredelijk om van een land te eisen dat het verantwoordelijk is voor de verdediging van een bepaald gebied, maar dat het land zich nog steeds niet volledig mag voorbereiden op de verdediging van dat gebied," zei Charly Salonius-Pasternak, onderzoeker op het gebied van defensiebeleid aan het Finse Instituut voor Internationale Zaken, tegen SVT.

Het hoofd van de regering van Aland, Veronica Thornroos, zei dat zij het niet eens was met degenen die stellen dat de neutrale status van de eilanden geschrapt moet worden, en wees op de verzekeringen van Helsinki dat het geen gevolgen zou ondervinden van het lidmaatschap van de NAVO.

"Dat is de beoordeling van de president en de regering van Finland en wij op Aland houden er geen andere mening op na," zei Thornroos.

AUTONOMIE OF VEILIGHEID

De strategische ligging van de eilanden betekent dat er lange tijd over getwist is door de omringende landen: Het eerste verdrag waarbij Aland de neutrale status kreeg, was in 1856 na de Krimoorlog.

Hun langdurige neutraliteit is nog steeds een punt van trots onder de 30.000 inwoners van Aland, van wie de meesten op het hoofdeiland wonen, waar de traditionele rode houten huizen door bossen omringd zijn en de maritieme industrie de voornaamste werkgever is.

Naast de bezorgdheid dat een Finse of NAVO militaire aanwezigheid op Alandse bodem hun autonomie in gevaar zou brengen, maken de eilandbewoners zich ook zorgen over het vermogen van Aland om zich te verdedigen in geval van een invasie door Rusland.

Johan Morn, visser, jager en plaatselijk zakenman, heeft de Alandse wateren bevaren sinds hij een jongen was en kent de archipel door en door.

"Mijn grootvader was een maritiem piloot en hielp bij het bevaren van deze wateren toen ze tijdens de Tweede Wereldoorlog werden ontmijnd. Hij voerde voorraden aan vanuit Zweden toen Finland door de Sovjet-Unie werd aangevallen," zei hij vanaf de brug van zijn 10 meter lange motorboot.

"Misschien kunnen onze vaardigheden ook van nut zijn."

Morn zei dat hij een vrijwilligersnetwerk van plaatselijke bewoners wil opzetten om te scouten naar Russische vaartuigen en verdachte activiteiten, hoewel hij ook zei dat hij volledig achter de gedemilitariseerde status van Aland staat en erop vertrouwt dat het Finse leger het allemaal even goed zal beschermen.

"Maar wij zijn niet naïef. Zoals Rusland zich nu gedraagt, willen zij duidelijk Oekraïne innemen en misschien nog wel meer," zei hij. "En in het ergste geval kennen wij het terrein en zijn wij gewend om met wapens om te gaan."