De Indonesische export van geraffineerd tin is in januari bijna volledig verdampt. 's Werelds grootste exporteur verscheepte slechts 400 ton naar het buitenland, allemaal in de vorm van soldeer.

Dat was het laagste maandelijkse volume sinds augustus 2015, toen Indonesië een exportregime instelde om illegaal gedolven metaal uit te sluiten. Ook deze keer is de daling te wijten aan een verandering in de vergunningverlening.

De export van tin zal worden hervat, maar de onzekerheid heeft zowel de papieren als de fysieke markten in beroering gebracht.

De tinprijs voor drie maanden op de London Metal Exchange (LME), die momenteel rond de $26.500 per ton noteert, is 5,3% hoger dan aan het begin van het jaar.

Tin is het enige basismetaal met year-to-date stijgingen. De rest van de LME-pakketten hebben het moeilijk door de zwakke vraag en verminderde productieactiviteit.

Maar het tinaanbod is zeer geconcentreerd en de plotselinge daling in de verschepingen van geraffineerd metaal uit Indonesië valt samen met de voortdurende opschorting van de activiteiten in 's werelds grootste mijn in Myanmar.

INTERRUPTIE

De Indonesische export daalde vorig jaar met 12% tot 75.000 ton, maar dat was nog steeds gelijk aan ongeveer een vijfde van de wereldwijde vraag.

Ironisch genoeg is de verandering in het vergunningproces voor mijnen van jaarlijks naar elke drie jaar bedoeld om de bureaucratie te verminderen en de exportstroom aan het begin van elk jaar vlotter te laten verlopen.

Maar er zijn nu veel mijnbouwbedrijven in Indonesië dankzij de nikkelhausse in het land en het mijnbouwministerie van het land verwerkt nog steeds honderden aanvragen voor mijnbouwvergunningen. Zonder een goedgekeurd mijnbouwplan kunnen mijnexploitanten niet exporteren.

Pt Timah, de grootste tinproducent van het land, kreeg deze maand zijn officiële goedkeuringsstempel, maar veel onafhankelijke producenten staan nog steeds in de bureaucratische rij.

Het jaarlijkse goedkeuringsproces voor de export heeft er in het verleden voor gezorgd dat de exportvolumes van tin in januari daalden. Maar dit jaar waren er vorige maand helemaal geen zendingen van ingots en het lijkt erop dat het nog wel even zal duren voordat de stromen weer normaal worden.

Op de langere termijn is er ook nog de bedreiging voor de Indonesische bevoorrading door de aangekondigde ambitie om de export van geraffineerd metaal te beperken om een verschuiving naar verwerking met toegevoegde waarde aan te moedigen.

Dit beleid heeft goed gewerkt voor nikkel en de ontluikende batterijenketen voor elektrische voertuigen, maar voor tin is het lastiger. Ongeveer de helft van al het tin wordt gebruikt om printplaten te solderen, een sector met geografisch verspreide en gevestigde spelers.

Desalniettemin is de ambitie van Indonesië om downstream te gaan, onverminderd groot en een of andere vorm van toekomstige exportbeperking lijkt waarschijnlijk.

CHINESE IMPORT

Dat is misschien de reden waarom China zoveel Indonesisch tin heeft gekocht. Het importeerde 3.500 ton Indonesisch tin in 2021, maar verhoogde de aankopen tot 24.000 ton in 2022. De 24.475 ton van vorig jaar hielp om de totale Chinese import naar een recordhoogte van 33.470 ton te stuwen.

De netto-invoer van 21.400 ton vertegenwoordigde de sterkste afname van overzeese eenheden sinds 2012.

De Chinese tinsector wordt zowel geconfronteerd met de potentiële toekomstige dreiging van lagere Indonesische export als met het onmiddellijke probleem van verminderde hoeveelheden gedolven concentraat van de Man Maw tinmijn in het naburige Myanmar.

De mijn is sinds begin augustus opgeschort terwijl de Wa State, een semi-autonoom deel van het land, reserves controleert. Er is nog steeds geen bevestigde herstartdatum.

De stroom grondstoffen over de grens om de Chinese smelterijen te voeden is doorgegaan, maar in een lager tempo naarmate de bovengrondse voorraden worden afgebouwd. Volgens de International Tin Association zijn die voorraden nu grotendeels uitgeput.

Het is niet moeilijk te begrijpen waarom Chinese spelers druk bezig zijn geweest met het aanleggen van voorraden metaal, gezien de dubbele bedreiging voor de mijnbouw en de metaalvoorraad, net nu de elektronicasector begint te herstellen van een post-COVID kater.

De tinvoorraden geregistreerd bij de Shanghai Futures Exchange staan op 9.033 ton, het hoogste niveau sinds augustus vorig jaar.

DALENDE LME-VOORRADEN

De aankopen van China hebben het westerse overschot echter verminderd en de toeleveringsketen kwetsbaarder gemaakt voor Indonesische verstoringen.

De LME-voorraad is sinds begin januari met 23% gedaald en is met 5.945 ton de laagste sinds augustus. Als we het metaal dat bestemd is voor fysieke verlading buiten beschouwing laten, is de open tonnage nu 5.055 ton, het laagste sinds juli.

Fysieke premies in Azië beginnen te stijgen. Prijsrapportagebureau Fastmarkets heeft zijn inschatting van de Taiwanese premie verhoogd van $400-500 per ton boven de LME cashprijs naar $500-700.

De LME time-spreads blijven relatief ontspannen, wat suggereert dat er nog geen paniek is. Het meest recente rapport over off-warrant voorraden toonde 1.321 ton tin dat eind december in de schaduw lag van het ready-to-warrant magazijn.

Maar er is een gevoel dat de beschikbaarheid geleidelijk krapper wordt, een proces dat zal versnellen met de daling van de Indonesische export.

De prijsreactie suggereert dat het dubbele vraagteken dat boven het wereldwijde aanbod hangt, de tinmarkt zorgen begint te baren.

De hier geuite meningen zijn die van de auteur, een columnist voor Reuters.