Op de Afrikaanse Klimaattop komen deze week nationale leiders bijeen om te bespreken hoe ze de uitdagingen van klimaatverandering en biodiversiteitsverlies kunnen financieren.

Tijdens de driedaagse conferentie in Nairobi, die maandag begon, zullen naar verwachting deals ter waarde van honderden miljoenen dollars worden ondertekend, hoewel het totaalbedrag bij lange na niet zal volstaan.

Hieronder staan enkele van de verschillende manieren waarop landen de bescherming van hun natuurlijke hulpbronnen kunnen financieren - en de mogelijke hindernissen om deze snel te realiseren:

WELKE FONDSEN HEEFT AFRIKA NODIG OM DE KLIMAATDOELSTELLINGEN TE HALEN?

Multilaterale ontwikkelingsbanken (MDB's) van topniveau, zoals de Wereldbank, de Europese Investeringsbank en de Afrikaanse Ontwikkelingsbank, sluizen steeds meer geld door naar hernieuwbare energie en andere duurzame financieringsprojecten in Afrika, maar hun inspanningen moeten nog veel groter worden.

Het Climate Policy Initiative schat dat het continent jaarlijks 277 miljard dollar nodig heeft om "nationaal vastgestelde bijdragen" te leveren om de klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen. De jaarlijkse klimaatfinancieringsstromen in Afrika bedragen momenteel echter slechts 30 miljard dollar.

In een ander recent rapport, dat mede is geschreven door Vera Songwe, uitvoerend secretaris bij de Economische Commissie voor Afrika van de VN, wordt geconcludeerd dat de jaarlijkse klimaatfinanciering van MDB's binnen vijf jaar moet verdrievoudigen, van $60 miljard naar $180 miljard, om ontwikkelingseconomieën wereldwijd te helpen de opwarming van de aarde het hoofd te bieden.

Meer dan 800 miljoen mensen zijn nu geclassificeerd als voedselonzeker. De Afrikaanse Ontwikkelingsbank (AfDB) schat dat de kosten van verlies en schade als gevolg van klimaatverandering in haar regio tussen de $289,2 miljard en $440,5 miljard liggen en dat een temperatuurstijging van 1°C ook gepaard gaat met een grotere kans op conflicten in de regio van ongeveer 11%.

Het Internationaal Monetair Fonds schat ook dat 34 van de 59 ontwikkelingseconomieën die het meest kwetsbaar zijn voor klimaatverandering, waarvan er veel in Afrika liggen, ook een groot risico lopen op een begrotingscrisis.

HOE ONTWIKKELT AFRIKA KOOLSTOF- EN BIODIVERSITEITSCOMPENSATIES?

Het koppelen van eigenaars van projecten die klimaatschadelijke koolstof wegsluiten of biodiversiteit beschermen aan eigenaars die schade of emissies op een ander gebied willen compenseren, wordt gezien als een manier om geld in te zamelen, hoewel de markten nog in de kinderschoenen staan.

Veel Afrikaanse landen, vooral die met veel bossen, zijn al bezig geld in te zamelen door vrijwillig koolstofkredieten te verkopen en zijn van plan om de verkoop de komende jaren op te voeren.

De landen hopen dat de vraag naar koolstofcredits - credits voor emissiereducerende activiteiten die gegenereerd kunnen worden door middel van projecten zoals het planten van bomen - zal toenemen omdat bedrijven met netto-nul doelstellingen deze credits kopen om emissies elders te compenseren.

Het African Carbon Market Initiative (ACMI), dat bestaat uit verschillende landen waaronder Kenia, Malawi, Gabon, Nigeria en Togo, werd vorig jaar tijdens de VN-klimaattop COP27 gelanceerd en heeft als doel het aantal koolstofcredits dat op het continent wordt gegenereerd te verhogen tot ongeveer 300 miljoen credits in 2030 en 1,5 miljard per jaar in 2050.

Dit zou volgens het ACMI tegen 2030 $6 miljard aan inkomsten kunnen vrijmaken en tegen 2050 $120 miljard.

Afrika heeft veel REDD+ projecten die credits verdienen door de uitstoot van ontbossing en degradatie te verminderen.

Een van de grootste is het Luangwa Community Forest Project (LCFP) in Zambia. De credits van dit project worden gekocht door het Europese olie- en gasbedrijf Eni om de uitstoot van het bedrijf te compenseren.

Veel milieugroeperingen, zoals Greenpeace, waarschuwen tegen het gebruik van koolstofcredits om klimaatdoelen te halen en zeggen dat ze een vijgenblad zijn om af te leiden van een gebrek aan echte emissiereducties.

Schone kooktoestellen zijn ook populair in Afrika, waarbij koolstofkredieten worden gegenereerd door een vervuilende kookmethode te vervangen door een methode met lagere emissies.

Voorstanders van deze projecten zeggen dat er niet alleen minder uitstoot is, maar dat er ook vaak gezondheidsvoordelen zijn voor degenen die overstappen op schonere brandstoffen.

De Global Alliance for Clean Cookstoves, een publiek-private samenwerking, zegt dat elk jaar ongeveer 4 miljoen mensen sterven aan ziekten die verband houden met rook van koken.

WAT ZIJN SCHULD-VOOR-NATUUR-SWAPS?

Gabon heeft vorige maand de eerste 'schuld-voor-natuur'-ruil in continentaal Afrika gesloten, wat de hoop heeft aangewakkerd dat andere landen in de regio, die rijk zijn aan biodiversiteit maar financieel arm, dit voorbeeld de komende jaren zouden kunnen volgen.

In het eenvoudigste geval houdt schuld-voor-natuurruil in dat de staatsobligaties of leningen van een land worden opgekocht door een bank of gespecialiseerde investeerder en vervangen door goedkopere, meestal met behulp van een 'kredietgarantie' van een multilaterale ontwikkelingsbank.

Aangezien deze garanties de kopers van de nieuwe obligaties beschermen als het land niet in staat is om het geld terug te betalen, is de rente lager, waardoor de betrokken regering een deel van, of al het spaargeld kan besteden aan natuurbehoudprojecten.

Belize, Barbados en een recordbedrag van $1,6 miljard dat dit jaar in Ecuador werd afgesloten, hebben geholpen om de trend voor deze swaps te stimuleren, hoewel Gabon meer bewogen is gebleken dan gehoopt.

De deal, die al meer dan een jaar in de maak was, werd slechts een paar weken voor de presidentsverkiezingen van het land eind vorige maand afgerond, die vrijwel onmiddellijk gevolgd werden door een militaire staatsgreep.

Dit heeft vragen opgeroepen over wat er nu met de swap gebeurt, hoewel een ingebouwde verzekering tegen "politieke risico's" van de U.S. International Development Finance Corporation ervoor zou moeten zorgen dat degenen die de ecogerichte "blauwe" obligatie kochten die door de swap werd gecreëerd, gedekt zijn.

Ondanks het drama wordt verwacht dat het enthousiasme voor schuld-voor-natuur-swaps in Afrika zal blijven groeien. Zowel de Afrikaanse Ontwikkelingsbank als de Europese Investeringsbank zijn betrokken bij de eerste swaps, zeggen ze. (Verslaggeving door Marc Jones, Susanna Twidale en Simon Jessop; Redactie door Susan Fenton)