De leiders luisterden eerst naar de woorden van de voormalige Italiaanse premier Enrico Letta, die de tekortkomingen van de interne markt van de EU moest beoordelen en die waarschuwde dat dit de laatste kans van het blok is om actie te ondernemen.
Volgens het rapport van Letta bedreigen de toenemende geopolitieke spanningen en het protectionisme de economische veiligheid van de EU en ondermijnen ze haar inspanningen op het gebied van technologieën, van kunstmatige intelligentie tot schone technologie, en haar groene en digitale overgang, die 620 miljard euro (662 miljard dollar) per jaar zal kosten.
Letta zei dat het grootste effect zou kunnen komen van het sturen van de 33 biljoen euro aan particuliere spaartegoeden van de EU van lopende rekeningen naar de reële economie.
De EU-kapitaalmarktenunie (CMU) zou daarbij een sleutelrol kunnen spelen, maar de onderhandelingen zijn al bijna tien jaar vastgelopen omdat de EU-leden de controle over nationale financiële regels niet uit handen willen geven.
DIVERGENCE
Alle EU-leiders spraken donderdag hun steun uit voor de CMU, waarvan de ministers van Financiën de belangrijkste elementen tegen 2029 voorzien, maar er blijft verdeeldheid bestaan.
De Nederlandse premier Mark Rutte zei dat de meningsverschillen groot waren en voegde eraan toe dat zijn land snel vooruitgang wilde boeken, maar dat anderen terughoudender waren.
De Franse president Emmanuel Macron zei dat hij geloofde dat de besprekingen van donderdag in ieder geval enkele onzekerheden hadden weggenomen en de bezorgdheid hadden verminderd.
Frankrijk en Duitsland dringen sterk aan op een unie met onder meer gezamenlijk financieel toezicht, waar verschillende kleinere landen zoals Luxemburg, Malta en Ierland niet happig op zijn.
"Je kunt een kapitaalmarktenunie tot stand brengen, maar dan moet je het wel op de juiste manier doen," zei de Ierse premier Simon Harris, die eraan toevoegde dat de EU de kwestie van het toezicht nog moest onderzoeken.
"Ik ben nog niet overtuigd van de noodzaak van een te grote nadruk op de centralisatie van die functies."
Harris zei ook dat hij tegen harmonisatie van vennootschapsbelastingen was, een standpunt dat werd gedeeld door de Estse premier Kaja Kallas.
De Duitse kanselier Olaf Scholz zei dat een aanpak met speciale regelingen voor toezicht en belastingen niet langer zou volstaan, omdat het blok het Europese kapitaal niet mobiliseert voor bedrijven uit de EU.
"En dat is geen oplossing waarmee we tevreden kunnen zijn," zei hij.
Ierland en Estland behoren ook tot de ondertekenaars van een brief uit februari waarin ze waarschuwen voor een gevaarlijke subsidiewedloop binnen de EU, waar Duitsland en Frankrijk de leiding hebben op het gebied van staatssteun, met als argument dat niet iedereen in staat is om de hogere uitgaven van Berlijn en Parijs te evenaren.
In de slotconclusies van de top werd een verwijzing naar de harmonisatie van de vennootschapsbelasting geschrapt en de leiders vroegen de Europese Commissie om te kijken naar EU-organen die toezicht houden op delen van de GMU.
De negen verbeterpunten van de leiders omvatten het verdiepen van de interne markt van de EU, het stimuleren van innovatiever onderzoek en het efficiënter gebruiken van middelen.
Ze willen ook een eengemaakte energiemarkt, waardoor goedkopere hernieuwbare energie voor iedereen beschikbaar zou kunnen worden.
($1 = 0,9367 euro)
