Maar 20 jaar nadat de Zweden in een referendum stemden om uit de Europese eenheidsmunt te blijven, maakt de 17,5% daling van de kroon ten opzichte van de euro niet iedereen gelukkig. Velen in een land dat gewend is aan een hoge levensstandaard, worden gedwongen om de broekriem aan te halen.
"Veel buitenlandse autodealers denken dat er een uitverkoop gaande is in Zweden," vertelde Joachim Agren, senior key account manager bij de Zweedse tak van BCA, volgens zijn website het grootste remarketingbedrijf voor auto's in Europa, aan Reuters. Hij zei dat buitenlandse kopers nu goed zijn voor de meerderheid van de veilingverkopen, een verdubbeling van hun aandeel van 30% in de afgelopen jaren.
De koopkracht in het buitenland is gekelderd met de munt. In het tweede kwartaal waren Zweden de 12e grootste kopers van onroerend goed in Spanje, volgens Registradores de Espania - vier plaatsen lager dan twee jaar eerder en achter de Chinezen.
Bedrijven zoals KP Energy, dat zonnepanelen importeert om aan handelskopers te verkopen, noemen de schadelijke effecten van hogere aankoopkosten en stijgende rentetarieven, die de uitgaven van huishoudens raken.
"Het heeft een enorme impact op ons wanneer de kroon zwakker wordt ten opzichte van de euro en wanneer het vraagbeeld verandert," zei Filip Wiqvist, CEO van KP Energy.
KP Energy had dit jaar een sterke groei voorspeld nadat de markt in 2022 in omvang was verdubbeld. Nu verwacht het bedrijf een krimp, zelfs nu Zweden en de Europese Unie ambitieuze klimaatdoelstellingen nastreven.
"De groene transitie zal op korte termijn radicaal vertragen, met de eurokroon als een van de redenen," zei Wiqvist.
De zwakkere munt hielp de Zweedse export met 6% te verhogen in het jaar tot juli, ondanks de tragere wereldwijde groei.
Maar de volatiliteit van de valuta maakt het zelfs voor exporteurs moeilijk om te plannen, aldus Jan Soderstrom, CEO van Quintus Technologies, dat geavanceerde persen maakt die gebruikt worden in sectoren zoals de luchtvaart en consumentenelektronica.
Hogere importprijzen als gevolg van de koersdaling van de kroon kan ook betekenen dat de centrale bank de rente langer hoger moet houden om de inflatie te bestrijden, waardoor huishoudens en bedrijven die worstelen met de kosten voor het terugbetalen van leningen het extra moeilijk krijgen.
Een nieuwe verhoging naar 4,0% op 21 september wordt algemeen verwacht en bankgroep Nordea zegt dat er nog een kan komen in november voordat de verkrapping van het beleid eindigt.
Dat zou de neergang, waarvan de EU nu al voorspelt dat Zweden dit jaar een van de slechtst presterende economieën van het blok zal worden, kunnen verdiepen en verlengen.
"De Riksbank zit tussen twee vuren. Aan de ene kant willen ze de inflatie omlaag krijgen ... aan de andere kant willen ze de economie niet laten crashen," zei Annika Winsth, hoofdeconoom van Nordea.
MYSTERIE
Zweden die de kneep voelen, zijn de afgelopen maanden enigszins warmgelopen voor de euro, hoewel een meerderheid bij de kroon wil blijven.
Uit een Demoskop-peiling deze week bleek dat 42% "Nee" zou stemmen tegen toetreding tot de euro, terwijl 34% er voorstander van zou zijn. Op 14 september 2003 stemde 55,9% tegen het lidmaatschap, en geen enkele grote partij dringt aan op een nieuw referendum.
Maar waarom de kroon de afgelopen 10 jaar ongeveer 30% van zijn waarde ten opzichte van de eenheidsmunt heeft verloren, is onduidelijk.
De Zweedse economie is sterk, de overheidsfinanciën zijn gezond - de staatsschuld behoort tot de laagste in de EU - en de goed gekapitaliseerde banken behoren tot de meest winstgevende in de regio.
In juni zei accountantskantoor KPMG dat de kroon "op mysterieuze wijze zwak" was.
Analisten wijzen op een aantal factoren.
Zoals veel centrale banken stond de belangrijkste beleidsrente van de Zweedse Riksbank van 2014 tot 2022 op nul of lager en in 2016 dreigde ze zelfs in te grijpen in de valutamarkt om de kroon te verzwakken.
Hoewel de rente is gestegen naar 3,75%, in lijn met die van de Europese Centrale Bank, kunnen de markten nog steeds de indruk hebben dat de Riksbank dovish is, zei SEB Senior Economist Robert Bergqvist.
De schokken van de wereldwijde financiële crisis van 2008-9, COVID-19 en de oorlog in Oekraïne kunnen beleggers ook hebben aangemoedigd om te kiezen voor traditionele veilige valuta's.
De activa-aankopen van de Riksbank in de afgelopen jaren hebben krooneffecten minder liquide gemaakt, waardoor ze minder aantrekkelijk zijn geworden voor buitenlandse beleggers. De onzekerheid over de toetreding van Zweden tot de NAVO - ingegeven door de invasie van Rusland in Oekraïne en momenteel geblokkeerd door Turkije - zou ook een negatieve factor kunnen zijn.
De Zweedse vastgoedmarkt, die gebukt gaat onder stijgende rentetarieven en zware schulden, is een punt van zorg, hoewel de Riksbank zegt dat er weinig risico is voor de financiële stabiliteit.
De Riksbank zegt ook dat een economische vertraging niet al te groot zal zijn, nadat de Zweedse economie het tijdens de pandemie beter deed dan die van zijn Europese collega's.
"Als je kijkt naar de prijsstelling van bankaandelen of credit default swaps van de banken ... lijkt dat soort risico's op de Zweedse economie niet te worden ingeprijsd, alleen op de wisselkoers," zei vice-gouverneur Martin Floden van de centrale bank eerder deze maand.
De Riksbank is van mening dat de kroon ongeveer 20% ondergewaardeerd is en heeft haar eigen blootstelling aan vreemde valuta afgedekt in afwachting van een toekomstige versterking.
"Wij en vele anderen zijn ervan overtuigd dat de kroon op een bepaald moment sterker zal worden, maar we zouden dat liever snel zien gebeuren dan op lange termijn," zei Floden.
