META PLATFORMS, INC. 
Zijn bedrijf is een van de vijf Duitse middelgrote bedrijven die Reuters vertelden dat hun buitenlandse werknemers onlangs zijn verhuisd of van locatie zijn veranderd vanwege xenofobie, zelfs nu Europa's grootste economie kampt met een tekort aan geschoolde arbeidskrachten.
Veel grote bedrijven in Duitsland en Nederland hebben hun bezorgdheid geuit over de moeilijkheid om personeel aan te nemen vanwege anti-immigrantensentimenten. Sommige werkgevers gaan nog een stap verder en zeggen dat ze hierdoor zelfs personeel verliezen.
CAC Engineering GmbH, het familiebedrijf dat Engelmann leidt, heeft de afgelopen 12 maanden ongeveer vijf van zijn 40 buitenlandse werknemers verloren vanwege discriminatie, vertelde hij aan Reuters. Het bedrijf weigerde zijn voormalige personeel beschikbaar te stellen aan Reuters.
"We doen wat we kunnen. Maar we kunnen geen lijfwachten worden," zei Engelmann, 57 jaar. "Er zijn delen van de bevolking die zich niet realiseren dat dit buitenlandse geschoolde werknemers zijn die een echte bijdrage willen leveren in Duitsland."
CAC gaf geen details, maar het aantal gevallen van xenofobe haatmisdrijven dat door het ministerie van Binnenlandse Zaken in heel Duitsland is geregistreerd, is tussen 2013 en 2022 meer dan verdrievoudigd tot meer dan 10.000. In het algemeen, zei Engelmann, vormen de hoge energiekosten een grotere uitdaging.
Officiële Duitse schattingen geven aan dat het land als geheel tegen 2035 een tekort zal hebben van zeven miljoen geschoolde arbeidskrachten, vergeleken met een beroepsbevolking van ongeveer 46 miljoen.
Het klimaat is vijandiger in Oost-Duitsland, waar na de val van het communisme fabriekssluitingen en ontslagen hebben geleid tot een uittocht van jonge mensen en een lager geboortecijfer.
Chemnitz, in de deelstaat Saksen vlakbij de Tsjechische grens, probeert geschoolde arbeidskrachten aan te trekken -- Engelmanns bedrijf zegt dat het helpt bij het regelen van tijdelijke huisvesting, taallessen en zelfs rijlessen om buitenlandse werknemers aan te moedigen zich te vestigen.
Maar Chemnitz is het brandpunt geworden van anti-immigrantengevoelens sinds 2018, toen anti-migrantenprotesten in de stad uitdraaiden op rellen.
Grotendeels verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog en herbouwd onder het communisme als Karl-Marx-Stadt, was het aan het begin van de 20e eeuw een van de rijkste steden van Duitsland.
Sinds de hereniging in 1990 is de bevolking met ongeveer 20% gekrompen tot iets meer dan 250.000 inwoners. Het aantal buitenlanders is gestegen van iets meer dan 2% in 2000 naar bijna 14% van de inwoners, volgens gegevens van het in Chemnitz gevestigde FOG Instituut voor Markt- en Sociaal Onderzoek.
Op maandagavond rond 18.00 uur marcheren ongeveer 250 mensen door de stad in een regelmatige "maandagdemonstratie" die gepromoot wordt door een van de extreemrechtse partijen die een kwart van de leden van de gemeenteraad uitmaken. Bij een recente manifestatie zongen demonstranten nationalistische liederen, sloegen op trommels en zwaaiden met de vlaggen van Saksen, Duitsland en Rusland.
Inwoner Farid Mokbil, 31, een Egyptenaar die naar Duitsland kwam om Duits te leren aan buitenlanders, zei dat hij over het algemeen gelukkig is in de stad: hij ervaart vaak racisme, maar vat het niet persoonlijk op.
"In de eerste week hier ging ik boodschappen doen in de supermarkt en een oudere vrouw keek me gewoon aan - ik weet niet zeker of het mijn uiterlijk was - maar ze begon gewoon te schreeuwen," zei hij. "Zulke rare situaties gebeuren ... Een paar dagen geleden zei een jongen in de tram hardop: 'hier zijn alleen Afghanen die willen stelen.'"
Christine Willauer, 84 jaar, een levenslange inwoonster van Chemnitz, zei dat ze het gevoel had dat asielzoekers in Duitsland financiële voordelen kregen die ouderen niet kregen.
"Als ik in de stad ben, heb ik op sommige dagen het gevoel dat er niet veel mensen meer mijn moedertaal spreken," zei ze. "Ik mis ook de oude omgangsvormen."
Woordvoerder van de stad Matthias Nowak zei dat de meerderheid van de mensen in Chemnitz tegen extremisme is, en voegde eraan toe dat Chemnitz "uit elkaar zou vallen" zonder immigranten - 40% van het personeel in het ziekenhuis bestaat bijvoorbeeld uit buitenlanders.
'REMIGRATIE
De anti-immigrantenstemming wordt gekanaliseerd door politieke partijen zoals Alternative fuer Deutschland (AfD), die hard op weg is om in september van dit jaar drie regionale deelstaatverkiezingen te winnen, waaronder in Saksen.
De AfD heeft gezegd dat ze de massale migratie van 2015 wil terugdraaien, asielcentra buiten de Europese Unie wil oprichten, strenge controles aan de Duitse grenzen wil invoeren, sancties wil opleggen aan migranten die niet volledig integreren en economische migranten wil stimuleren om naar huis terug te keren.
De binnenlandse inlichtingendienst van Duitsland, die heeft gezegd dat ze de AfD in de gaten houdt op verdenking van extremisme, zegt dat AfD-functionarissen racistische theorieën verspreiden zoals de "Grote Vervanging", die stelt dat politieke elites opzettelijk bezig zijn met de vervanging van de blanke bevolking van Europa door niet-blanke immigranten.
De afdeling Chemnitz van de partij deelde deze maand een artikel op haar Facebookpagina over een vermeende verkrachting door migranten met de titel "Vervanging van de bevolking maakt meisjes en vrouwen tot een eerlijk spel".
In een bericht zegt Ulrich Oehme, plaatsvervangend leider van AfD Chemnitz, dat "het leven voor onze vrouwen en meisjes in openbare ruimtes veel moeilijker is geworden en dat de bezorgdheid over groepsverkrachtingen en mesaanvallen toeneemt".
Oehme vertelde Reuters dat zijn post niet xenofoob was, maar dat hij "problemen aankaartte die door de lokale bevolking massaal worden gevoeld". De AfD zei het eens te zijn met zijn opmerkingen, en voegde eraan toe: "Immigratiegerelateerde criminaliteit is erg moeilijk te bestrijden omdat het vaak ingebed is in familie- of clanstructuren en vanwege culturele en taalbarrières."
Facebook-eigenaar Meta reageerde niet op een verzoek om commentaar.
De AfD zegt dat haar beleid de economie niet zou schaden.
"Hier leiden de regering en staatsbedrijven duidelijk de aandacht af van de problemen die ze zelf hebben veroorzaakt en gebruiken ze de AfD als zondebok," zei de AfD in een verklaring aan Reuters, waarin ze de hoge energieprijzen aanhaalde die verergerd waren door de Duitse uitstap uit kernenergie en het streven naar hernieuwbare energie.
Maar Duitse bedrijfsleiders gingen naar de media om te waarschuwen voor de risico's van anti-immigrantensentiment, na een verslag in januari van het onderzoeksportaal Correctiv over een fondsenwervingsbijeenkomst in Potsdam waar een "masterplan" voor deportaties van mensen van buitenlandse afkomst -- "remigratie" genoemd -- werd besproken.
De bijeenkomst, die werd bijgewoond door vier hoge AfD-functionarissen, werd georganiseerd door een groep met de naam Duesseldorfer Forum, die op de uitnodiging zei een "exclusief netwerk te zijn van ... persoonlijkheden die bereid zijn om belangrijke bijdragen te leveren om ... de vernietiging van ons land een halt toe te roepen".
Op een microsite die na het evenement werd gemaakt, zei organisator Gernot Moerig dat remigratie slechts één van de besproken onderwerpen was. Hij was niet bereikbaar voor commentaar.
Martin Sellner, een Oostenrijkse leider van de Identitaire Beweging, die zegt de Europese identiteit te willen behouden en tegen immigratie van buiten het continent is, vertelde Reuters dat hij op de bijeenkomst had gesproken.
"Niet-geassimileerde burgers zoals islamisten, gangsters en bijstandsbedriegers moeten gedwongen worden om zich aan te passen door middel van een beleid van normen en assimilatie," zei hij, en hij zei dat dit ook stimulansen voor vrijwillige terugkeer zou kunnen inhouden.
"Op de lange termijn zet een Duits remigratiebeleid de koers uit om .... Duitsland elke dag meer Duits wordt en niet het tegenovergestelde."
'CULTURELE HOOFDSTAD
Het verhardende klimaat reikt verder dan Chemnitz en richt zich niet alleen op mensen van buiten Europa.
"Twee van onze buitenlandse werknemers hebben Duitsland verlaten omdat ze zeiden dat ze zich hier niet langer prettig en veilig voelen," zei Detlef Neuhaus, CEO van zonne-energiebedrijf SolarWatt, gevestigd in de Oost-Duitse stad Dresden. Hij zei dat één van hen terug naar Engeland was verhuisd.
"Dit zijn directe gevolgen van de veranderende stemming in het land."
Het bedrijf weigerde zijn voormalige personeel beschikbaar te stellen aan Reuters.
Het in Chemnitz gevestigde Community4you, dat wagenpark- en leasesoftware levert aan zakelijke zwaargewichten zoals Lufthansa, BMW en Commerzbank, zei dat het werknemers heeft laten vertrekken omdat ze zich niet langer welkom voelden.
De Chief Operating Officer Lavinio Cerquetti, een Italiaan, verhuisde in 2021 naar het noordwesten van Leipzig, omdat hij zei dat de sfeer daar kosmopolitischer was.
"In Chemnitz had ik soms het gevoel dat het feit dat ik voorzichtig moest zijn ook te maken had met het feit dat ik een buitenlander was," zei hij.
De softwaremaker voor autonoom rijden FDTech, ook gevestigd in Chemnitz, heeft ook werknemers verloren vanwege xenofobie, zei zijn directeur Karsten Schulze.
"Ja, we hebben hier een probleem met xenofobie. Maar het is niet beperkt tot Saksen, tot Chemnitz, we hebben het in heel Duitsland. En trouwens ook in heel Europa," zei hij.
De Duitse economie kromp in 2023 met 0,3%, wereldwijd de zwakste prestatie onder de grote landen.
Uit een onderzoek dat de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) in 2022 en 2023 heeft uitgevoerd, blijkt dat Duitsland weliswaar zeer aantrekkelijk blijft voor buitenlandse werknemers, maar dat discriminatie een probleem is.
Bij het volgen van de carrières van 30.000 hooggekwalificeerde mensen die sinds augustus 2022 als arbeidsmigrant naar Duitsland wilden komen, bleek uit het onderzoek dat mensen die al naar Duitsland waren verhuisd meer discriminatie ondervonden in vergelijking met de verwachtingen van degenen die nog in het buitenland woonden.
Deniz Ates, 30 uit Essen, die het wervingsbureau Who Moves leidt dat zich richt op buitenlandse IT-medewerkers, zei dat hij eind vorig jaar tijdens een evenement in India voor het eerst merkte dat mensen zich zorgen maakten over de politieke stemming in Duitsland, waarbij sommigen zeiden dat het land niet langer een optie voor hen was.
"De belangrijkste factor bij de beslissing waar ik ga solliciteren is: Voel ik me veilig? Voel ik me welkom?" zei Ates.
Romy Kumar, advocaat uit New Delhi, zei dat hij zijn pogingen om naar Europa te verhuizen, waar hij enkele maanden per jaar verblijft, heeft opgeschort vanwege de toenemende vreemdelingenhaat.
"Dit beperkt je mogelijkheden om risico's te nemen en op het volgende vliegtuig te springen om daar iets op te zetten," zei hij. "Dus daarom doe ik het rustig aan en probeer ik te beoordelen waar het heen gaat."
De woordvoerder van de stad Chemnitz, Nowak, zei dat het sinds 2018 de middelen voor antiracisme- en pro-democratieprojecten had verhoogd en dat het de plannen voor haar komende rol als Culturele Hoofdstad van Europa in 2025 wil gebruiken om het "stille midden" te activeren, door het probleem van racisme frontaal aan te pakken.
Extreem-rechtse partijen hebben gezegd dat ze hiertegen zullen protesteren. Een daarvan, Pro Chemnitz, heeft voorgesteld dat de stad in plaats daarvan de "hoofdstad van de remigratie" zou moeten worden.
"We hebben genoeg van het soort cultuur dat Duitsland sinds 2015 overspoelt - je hoeft alleen maar in het stadscentrum te kijken," zei de partij in een bericht op Telegram. De partij reageerde niet op een verzoek om commentaar van Reuters.
