De Duitse minister van Financiën, Christian Lindner, gaf aan dat de regering tweecijferig miljard euro zal moeten bezuinigen om de begrotingscrisis op te lossen, hoewel gegevens op vrijdag aantoonden dat de groei in de grootste economie van Europa kromp.

Lindner is van plan om de zelf opgelegde limieten op leningen op te heffen en volgende week een aanvullende begroting in te dienen nadat een uitspraak van het constitutionele hof miljarden uit de federale begroting heeft gehaald en de regering heeft gedwongen om de meeste nieuwe uitgaven te bevriezen.

De uitspraak van het hof, die de regering verhinderde om pandemische fondsen over te hevelen naar groene projecten en subsidies voor de industrie, heeft de waarschuwingen aangewakkerd dat Duitse bedrijven geen steun meer zouden kunnen krijgen om wereldwijd concurrerend te blijven.

Om de industrie te blijven steunen, sloot de fiscaal havikistische Lindner belastingverhogingen uit en zei hij dat besparingen elders zouden moeten worden gevonden, ondersteund door een hervorming van de welvaartsstaat.

"We hebben het over een aanzienlijke extra consolidatiebehoefte," vertelde Lindner in een interview aan de krant Handelsblatt. "We hebben het over miljarden met dubbele cijfers, bijvoorbeeld om de ambitieuze plannen voor het vernieuwen van de infrastructuur en het investeren in technologie uit te voeren."

"In een fase van lage economische dynamiek moet het doel zijn om de lasten voor burgers en bedrijven te verlichten," voegde hij eraan toe.

De regering van kanselier Olaf Scholz staat op het punt om voor te stellen de schuldenrem op te heffen, die het structurele begrotingstekort van Duitsland beperkt tot het equivalent van 0,35% van het bruto binnenlands product, door het parlement een "noodsituatie" voor 2023 voor te stellen.

De rem, die werd ingevoerd na de wereldwijde financiële crisis van 2008/09, werd voor het eerst opgeschort in 2020 om de overheid te helpen bedrijven en gezondheidsstelsels te ondersteunen tijdens de economische terugval van COVID-19.

Lindner was terughoudend om het schuldremmechanisme op te schorten omdat zijn partij een groot voorstander is van begrotingsdiscipline, maar gaf toe toen de budgettaire onrust de breuk in de driepartijencoalitie van Scholz nog meer onder druk zette.

HANDEN GEBONDEN IN EEN BOKSWEDSTRIJD

De crisis heeft de roep om hervorming van de schuldrem aangewakkerd. Minister van Economie Robert Habeck van de pro-spending Groenen heeft deze bekritiseerd als inflexibel en als blokkade voor vitale steun aan de industrie om te voorkomen dat banen en waardecreatie naar het buitenland verhuizen.

Tijdens een staande ovatie op een partijcongres van de Groenen vroeg Habeck zich af of de rem op de schuldenlast wel van toepassing was in de veranderde tijden van "toen klimaatbescherming niet serieus werd genomen, oorlogen tot het verleden behoorden en China onze goedkope werkbank was?

"Met de schuldenrem zoals die nu is, hebben we vrijwillig onze handen achter onze rug gebonden en gaan we een bokswedstrijd aan. Willen we zo winnen? De anderen hebben hoefijzers in hun handschoenen gewikkeld en wij hebben onze armen niet eens vrij. Het is duidelijk hoe dat gaat aflopen."

Uit een peiling van de omroep ZDF blijkt echter dat slechts een minderheid van de Duitsers, 35%, voorstander is van het opschorten van de schuldenrem, terwijl 61% wil dat deze van kracht blijft.

Zo'n 57% wil dat het begrotingstekort als gevolg van de uitspraak van het Hof wordt gedekt door bezuinigingen, 11% is voor belastingverhogingen en 23% wil dat de staat extra schulden aangaat.

Duitsland was dit jaar een van de zwakste economieën in Europa doordat hoge energiekosten, zwakke wereldwijde orders en hogere rentetarieven hun tol hebben geëist. De Duitse economie is in het derde kwartaal gekrompen, zo bleek vrijdag uit gegevens.

De Duitse bedrijfsmoraal is in november echter voor de derde maand op rij verbeterd, aldus het Ifo-instituut, dat eraan toevoegde dat de uitspraak van de rechtbank voorlopig geen gevolgen heeft gehad.

"De vraag die natuurlijk rijst, is of de stijging van de Ifo-index voor het ondernemersklimaat slechts een flits in de pan is of een positieve wending betekent? We willen het niet echt geloven," zei VP Bank Chief Economist Thomas Gitzel.

Mogelijke bezuinigingsmaatregelen als gevolg van de uitspraak van de rechtbank "dragen niet bepaald bij aan een groter vertrouwen in de toekomstige economische ontwikkeling," voegde Gitzel eraan toe. (Verslaggeving door Holger Hansen, Christian Kraemer, Miranda Murray en Rene Wagner; geschreven door Matthias Williams; redactie door Toby Chopra)